Waarom het stoppen van de ondersteuning van Windows 10 je óók aangaat als jij dit niet gebruikt
Een tijdje terug kondigde Microsoft aan dat de ondersteuning van Windows 10 vanaf oktober 2025 zou stoppen en er geen reguliere beveiligingsupdates meer zouden komen. Dat nieuws leidde tot flinke kritiek van consumentenorganisaties, want wereldwijd zijn er miljoenen mensen die gebruikmaken van Windows 10. Alleen al in Nederland draait nog steeds ruim 26% van de computers op dit besturingssysteem.
Onder druk van die kritiek besloot Microsoft om het beëindigen van de ondersteuning een jaartje uit te stellen. Tot oktober 2026 kun je als Windows 10-gebruiker toch updates krijgen, maar daar zit wel een voorwaarde aan: je moet jouw computer koppelen aan een Microsoft-account.
En dat is precies waarom we dit artikel schrijven. Want zo'n verplicht account is niet zomaar een formaliteit. Het betekent dat je in ruil voor updates toestemming geeft voor het opbouwen van een digitaal profiel. Een profiel waarin je gedrag, voorkeuren en activiteiten worden vastgelegd en verbonden met jouw identiteit.
Dus ook als je geen Windows 10 gebruikt, is dit een belangrijk signaal. Het laat zien hoe grote techbedrijven steeds vaker inzetten op digitale controle via verplichte accounts, en benadrukt waarom dit het juiste moment is om je af te vragen: wie kijkt er eigenlijk mee? En: kan het ook anders?
Verplichte accounts, onderbelichte gevolgen
Verplichte accounts zijn allang geen uitzondering meer. Of je nu werkt met Windows 11, macOS of Google: zonder account kun je veel functies niet eens gebruiken. Zodra je inlogt, wordt er een digitaal profiel van je opgebouwd. Alles wat je doet, van websites bezoeken tot documenten bewerken, wordt geregistreerd, gekoppeld en opgeslagen. Niet alleen om diensten te verbeteren, maar vooral om er geld aan te verdienen.
Die data zegt iets over jou. En die data wordt verkocht, gedeeld en gebruikt om gedrag te voorspellen en te beïnvloeden. Je krijgt gepersonaliseerde advertenties, sturing in wat je te zien krijgt, en je kunt erdoor beperkt worden in wat je kunt zeggen en doen. Ondertussen weet je niet precies wát er van je verzameld wordt, wie erbij kan, of waar het eindigt.
En dit is nog maar het begin. Er wordt wereldwijd door overheden toegewerkt naar verplichte digitale identiteitsverificatie, centrale inlogsystemen die je koppelen aan deelname aan het openbare leven. Op het eerste gezicht misschien handig en onschuldig, maar het betekent ook: één sleutel tot alles, en dus ook: één punt van controle. Door wie? Niet door jou.
Daarom is bewustzijn omtrent data-eigenaarschap zo belangrijk. Waar staan jouw gegevens? Met wie deel je jouw gegevens? Wie beheert ze? En kan je ook andere keuzes maken waardoor je geen of minder data deelt?
Kan het ook anders?
Het goede nieuws: ja, er zijn alternatieven waardoor je geen of minder data deelt. Er zijn verschillende besturingssystemen die je kunt gebruiken waarbij je geen account nodig hebt, waar je niet gevolgd wordt en zonder verborgen datastromen.
Een van die systemen is Linux. Je kunt er alles mee wat je nu ook doet – internetten, documenten typen, video's kijken, foto's beheren – maar dan zonder dat iemand meekijkt. Linux is vrij beschikbaar, veilig en verrassend gebruiksvriendelijk.
Linux is open source. Dat betekent dat de broncode vrij toegankelijk is en continu wordt verbeterd door een wereldwijde gemeenschap van ontwikkelaars. Juist doordat iedereen kan meekijken en bijdragen, is het systeem transparant, betrouwbaar en goed beveiligd. Bovendien draait Linux op donaties en vrijwilligerswerk, niet op advertenties of gebruikersdata. Er is dus geen commercieel belang om jouw gegevens te verzamelen. Wat je op je computer doet, blijft van jou.
Overstappen naar Linux is vaak makkelijker dan gedacht. Veel Linux-versies zijn qua uiterlijk en gebruik sterk vergelijkbaar met wat je als Windows-gebruiker gewend bent. Denk aan een vertrouwd bureaublad, een startmenu en bekende functies zoals slepen, klikken en sneltoetsen. Je kunt direct aan de slag met bekende programma’s of hun open source-alternatieven en het werkt vaak zelfs sneller dan je gewend bent.
Als je Linux gebruikt of wilt gaan gebruiken dan hoef je het niet alleen te doen. Het initiatief End of 10, ontstaan als reactie op het stoppen van Windows 10, helpt je op weg als je het wilt gaan gebruiken. Het is een onafhankelijk project dat laat zien: je oude laptop hoeft niet afgeschreven te worden. Je kunt Linux vrijblijvend uitproberen vanaf een USB-stick, zonder iets te veranderen aan je computer. Werkt het zoals je wilt? Dan kun je overstappen of beide systemen naast elkaar gebruiken.
End of 10 biedt stap-voor-stap uitleg, hulp bij installatie, en een overzicht van betrouwbare partijen in Nederland die je kunnen begeleiden. Net als bij Keuze Vrij Bij Mij vind je daar een kaart met organisaties die je verder kunnen helpen, persoonlijk en dichtbij.
Wat kun jij doen?
Je hoeft niet vandaag te beslissen. Maar dit is wel hét moment om je erin te verdiepen. Want deze ontwikkeling – het stoppen van de ondersteuning van Windows 10 – is meer dan technisch nieuws. Het is een uitnodiging om opnieuw te kijken naar jouw digitale gedrag, wie er meekijkt en wat je eigenlijk wilt.
Of je nu veel weet of nog helemaal niet technisch bent: begin klein. Laat je helpen. End of 10 staat voor je klaar.
En: in februari 2026 organiseert Keuze Vrij Bij Mij een laagdrempelig webinar over Linux. Een kennismaking voor iedereen die bewust wil kiezen. Wil je daar meer over weten? Laat het ons alvast weten, dan houden we je op de hoogte wanneer het webinar beschikbaar is.
Ja, ik wil bericht ontvangen over het Linux webinar
Waarom Keuze Vrij Bij Mij dit belangrijk vindt
Bij Keuze Vrij Bij Mij geloven we dat echte vrijheid begint bij bewustzijn. Bewustzijn van de problematiek, van de oplossingen en van jouw eigen verantwoordelijkheid. En dat geldt zeker ook digitaal. Hoe vrij ben je, als je niet weet wie jouw gegevens in handen heeft? Hoe vrij ben je, als je systeem je dwingt om mee te gaan in keuzes die je zelf niet maakt?
Wij delen dit soort initiatieven omdat ze je laten zien dat er áltijd een alternatief is. Dat je meer regie kunt pakken als je weet wat er speelt en bereid bent om stappen te zetten. Zo kunnen we door onze persoonlijke keuzes een samenleving creëren waarin digitale vrijheid vanzelfsprekend is. Niet als luxe, maar als basisrecht.